Câu chẻ là một cấu trúc câu đặc biệt trong tiếng Anh, cho phép bạn nhấn mạnh vào một thành phần cụ thể trong câu bằng cách sử dụng đảo ngữ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về câu chẻ trong tiếng Anh – từ cấu trúc, cách sử dụng đến một số bài tập thực hành nhé!
Câu chẻ là gì?
Câu chẻ (Cleft sentence) là cấu trúc câu giúp người nói nhấn mạnh một thành phần cụ thể nào đó trong câu bằng cách sử dụng đảo ngữ “It is/was… that/who…”.
Câu chẻ thường được dùng để trả lời các câu hỏi tập trung vào một thành phần cụ thể trong câu. Chẳng hạn:
- What annoyed you? (Cái gì làm bạn bực mình vậy?)
- It was his behavior that annoyed me. (Chính hành vi của anh ấy đã làm tôi bực mình).
Như vậy, thông qua cấu trúc câu chẻ, người nói muốn nhấn mạnh rằng “his behavior” chính là cái đã làm họ bực mình.
Cấu trúc câu chẻ “It + be”
Câu chẻ thường có cấu trúc như sau:
It + to be + thành phần cần nhấn mạnh + that/ who/whom + …
Trong đó:
- It: đại từ chủ ngữ giả, không có nghĩa.
- To be: động từ kết hợp với chủ ngữ “It” (is, was, were…)
- Thành phần cần nhấn mạnh: có thể là chủ ngữ, tân ngữ, trạng ngữ…
- That/ who/ whom: đại từ quan hệ
Dựa vào thành phần cần nhấn mạnh, câu chẻ “It + be” có thể được chia thành các loại sau:
1. Nhấn mạnh chủ ngữ
Cấu trúc nhấn mạnh chủ ngữ là loại câu chẻ được sử dụng phổ biến nhất ở dạng ngữ pháp này.
Cấu trúc: It + to be + S + who/that + V
- S (subject): chủ ngữ cần được nhấn mạnh
- V (verb): động từ
Ví dụ:
- Tom bought that house. → It was Tom who bought that house.
- My father will pick you up at the station. → It is my father that will pick you up at the station.
Trong các ví dụ trên, ta thấy rằng chủ ngữ Tom và my father được đặt vào vị trí sau “to be” để nhấn mạnh rằng chính Tom/my father mới là người thực hiện hành động mua nhà/đón.
2. Nhấn mạnh tân ngữ
Cấu trúc: It + to be + O + that/whom + S + V
- O (object): tân ngữ cần được nhấn mạnh
- S (subject): chủ ngữ
- V (verb): động từ
Ví dụ:
- I bought this house. → It was this house that I bought.
- Tom invited Linda to the party. → It was Linda whom Tom invited to the party.
Ở đây, tân ngữ this house và Linda được đặt sau “to be” để nhấn mạnh chúng là đối tượng của hành động mua nhà và mời.
Trong trường hợp tân ngữ là tên danh từ riêng hoặc chỉ vật thì chúng ta không dùng đại từ quan hệ “whom”, mà chỉ dùng “that”.
3. Nhấn mạnh trạng ngữ
Câu chẻ nhấn mạnh trạng ngữ cũng là một cách dùng khá thường thấy, cấu trúc và cách dùng của dạng câu chẻ này như sau:
Cấu trúc: It + to be + trạng ngữ + that + S + V + O
Ví dụ:
- Tom bought that house in 1990. → It was in 1990 that Tom bought that house.
- I met her at the library yesterday. → It was at the library that I met her yesterday.
Trong trường hợp này, trạng ngữ trong câu được đặt sau “to be” để nhấn mạnh thời gian/địa điểm diễn ra hành động.
4. Nhấn mạnh trong câu bị động
Về bản chất, câu chẻ để nhấn mạnh trong câu bị động cũng cùng cấu trúc với dạng “it is”. Tuy nhiên, chúng lại có chút khác biệt so với những cấu trúc trên. Vẫn tuân thủ quy tắc chia động từ dạng bị động, và đưa người hoặc vật cần nhấn mạnh lên đầu. Theo đó, cấu trúc của loại câu này như sau.
Cấu trúc: It + to be + Noun/pronoun + who/that + be + V3/ed
- Noun/pronoun: danh từ/đại từ cần nhấn mạnh
- be: động từ kết hợp với Noun/pronoun
- V3/ed: quá khứ phân từ của động từ chính
Ví dụ:
- The house was built in 1990. → It was the house that was built in 1990.
- The car will be repaired tomorrow. → It is the car that will be repaired tomorrow.
Ở đây, danh từ the house và the car được đưa vào sau “to be” để nhấn mạnh chúng là đối tượng chịu tác động của hành động xây dựng và sửa chữa trong câu bị động.
Cấu trúc câu chẻ với “What”
Khác với các cấu trúc kể trên, cấu trúc câu chẻ với “What” là loại câu câu chẻ đặc biệt với thông tin cần nhấn mạnh thường nằm ở cuối câu. Mệnh đề với “what” được đặt ở đầu câu. What cũng có thể được thay thế bởi các từ để hỏi khác như: “why, where, when, how“. Bởi đặc trưng riêng về vị trí từ loại, nên cách tạo thành cấu trúc câu chẻ với “what” cũng có nhiều sự khác biệt hơn.
Cấu trúc câu chẻ với “what” có dạng:
Mệnh đề “What” + V + to be + câu/từ cần nhấn mạnh
Ví dụ:
- What Tom bought was this house.
- What annoys me is his behavior.
Một số cấu trúc câu chẻ thường gặp khác
– Câu chẻ dùng “wh” đảo ngược
Ví dụ:
A high score is what every student always wants to have.
– Câu chẻ với “all”
Ví dụ: All I want is a cup of coffee.
– Câu chẻ với “there”
Ví dụ: There is only one thing I want to say.
– Câu chẻ với “if”
Ví dụ: If anything is worth trying, it is this restaurant.
Bài tập về câu chẻ (có đáp án)
Dưới đây là một số bài tập về câu chẻ để bạn luyện tập:
Mary wrote that book.
→ __________________________________________________________________
They will hold the meeting in the conference room.
→ __________________________________________________________________
The police arrested the robbery suspect last night.
→ __________________________________________________________________
We should consider the proposal carefully.
→ __________________________________________________________________
I won’t tell him the secret.
→ __________________________________________________________________
They have postponed the concert until next week.
→ __________________________________________________________________
My company makes this product.
→ __________________________________________________________________
Tom will give us the information tomorrow.
→ __________________________________________________________________
The staff is cleaning the office every day.
→ __________________________________________________________________
They were interviewing her for the job.
→ __________________________________________________________________
Đáp án:
- It was Mary who wrote that book.
- It is in the conference room that they will hold the meeting.
- It was the robbery suspect who/that the police arrested last night.
- It is the proposal that we should consider carefully.
- It is him that I won’t tell the secret.
- It is until next week that they have postponed the concert.
- It is my company that makes this product.
- It is us that Tom will give the information tomorrow.
- It is the office that the staff is cleaning every day.
- It was her who/that they were interviewing for the job.
Tổng kết
Như vậy, qua bài viết này, chúng ta đã cùng tìm hiểu cặn kẽ cấu trúc và cách sử dụng của câu chẻ trong tiếng Anh. Câu chẻ giúp bạn nhấn mạnh một thành phần cụ thể bằng cách sử dụng đảo ngữ “It + to be”. Có nhiều cấu trúc câu chẻ khác nhau tùy thuộc vào thành phần cần nhấn mạnh.
Hy vọng qua bài viết, bạn đã nắm vững được cách xây dựng và sử dụng câu chẻ. Hãy phát huy kiến thức đã học để vận dụng linh hoạt câu chẻ vào thực hành giao tiếp tiếng Anh nhé.
Chúc bạn học tập hiệu quả!
