Khi tiếp cận một ngôn ngữ mới, cụ thể là tiếng Anh, bạn mong đợi điều gì? Một vốn từ vựng phong phú, một cách diễn đạt lưu loát hay khả năng sử dụng tiếng Anh “thượng thừa” khi giao tiếp. Dù mục đích là gì, điều chúng ta hướng tới đó là việc dùng tiếng Anh như một công cụ tiếp nhận và trao đổi thông tin. Để làm được điều này, một khía cạnh không thể không đề cập tới đó là phát âm. Thế nhưng, đã bao giờ bạn tự hỏi sau bao tháng ngày “dùi kinh mài sử” với tiếng Anh, bạn thực sự đã biết cách học phát âm ngôn ngữ này! Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn có cái nhìn hoàn toàn mới về việc học phát âm giao tiếp tiếng Anh.
Phát âm hay ngữ điệu – điều gì quan trọng?
Trước khi đi vào chi tiết bộ ba bí quyết tự học phát âm tiếng Anh, chúng ta hãy làm rõ vấn đề về phát âm (pronunciation) và ngữ điệu (accent).
Thoạt nghe chúng ta sẽ nghĩ đây là hai khái niệm hoàn toàn giống nhau. Nhưng trên thực tế, hai khái niệm này những điểm khác biệt nhất định. Chúng ta là những cá thể khác nhau, điều đó cũng đồng nghĩa với việc giọng nói đều không giống nhau. Ví dụ trong tiếng Việt, tại sao với các giọng vùng miền khác nhau, chúng ta vẫn có thể hiểu nhau. Chìa khóa ở đây nằm ở việc rõ ràng trong giọng nói và chuẩn xác ở phát âm.
Cách học phát âm tiếng Anh chuẩn cũng như vậy. Bạn hãy cứ tự tin nói với ngữ điệu bạn mong muốn và cảm thấy thoải mái. Điều quan trọng bạn cần luyện tập và có cách phát âm tiếng Anh sao chuẩn xác, nói chuyện rõ ràng để không gây cản trở trong quá trình giao tiếp.
Chìa khóa 1: Sự thả lỏng
Khi học phát âm, hay bất kỳ công việc gì liên quan đến sử dụng giọng nói, sự thả lỏng là yếu tố đầu tiên cần được đề cao. Sự thả lỏng chúng ta cần hướng tới đó là thả lỏng trong cả tinh thần và cơ thể. Với những người học tiếng Anh như một ngoại ngữ, rào cản tâm lý là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt hầu hết người Việt Nam đều có tâm lý sợ sai, xấu hổ, “giấu dốt”. Và chính sự căng thẳng này sẽ dẫn đến một phản ứng tự nhiên của cơ thế, đó là gồng mình căng cứng.
Vậy tại sao việc thả lỏng lại quan trọng đến thế? Hãy tưởng tượng khi chúng ta nói chuyện tiếng Việt (không kể đến những trường hợp thuyết trình diễn thuyết), chúng ta có muốn gồng cứng cơ thể hay nói chuyện thoải mái tự nhiên? Tiếng Anh cũng vậy! Khi học phát âm, hãy cố gắng thoải mái, cho cơ thể mình, đặc biệt là cơ hàm, gương mặt, được thoải mái. Đây là là tiền đề vững chắc để có được một giọng nói rõ ràng, gây thiện cảm với người nghe và thuận tiện cho việc chỉnh sửa các lỗi sai phát âm sau này.
Chìa khóa 2: Khả năng bắt chước phát âm tiếng Anh
Ngôn ngữ là sự vận dụng và bắt chước, học phát âm giao tiếp tiếng Anh không phải là ngoại lệ. Giống như khi xưa ta bé, chúng ta học tiếng Việt qua việc bắt chước bố mẹ và những người xung quanh, vậy tại sao không áp dụng phương pháp này khi học cách phát âm tiếng Anh?
Để có được kỹ năng “copy điêu luyện”, chúng ta cần có một đôi tai nghe cảm tốt. Tại sao lại là nghe cảm mà không phải là nghe hiểu? Với đặc thù của phát âm, chúng ta bắt buộc phải cảm nhận được tại sao người ta lại phát âm như thế, vị trí đặt lưỡi của họ ở đâu từ đó đưa ra cảm nhận của cá nhân. Dưới đây Bitu sẽ đưa ra một ví dụ về việc nghe cảm nhận cho bạn nhé!
Âm /th/ (θ hoặc ð) là một âm khó trong tiếng Anh, đặc biệt với người Việt. Rất nhiều bạn gặp khó khăn trong việc đi tìm vị trí đặt lưỡi. Các tài liệu trên mạng có hướng dẫn chúng ta đưa lưỡi ra rồi đưa vào khi phát âm. Đây là điều không sai, nhưng trên thực tế, vẫn có rất nhiều người không hình dung được. Thay vào đó, khi học phát âm này, hãy tưởng tượng chúng ta cắn vào lưỡi, sau đó rụt lại vì quá đau. Đó chính là cách phát âm chính xác âm /th/ này.
Điều quan trọng ở đây, khi học phát âm tiếng Anh, điều quan trọng nằm ở khả năng mô phỏng được bổ trợ bởi đôi tai nghe cảm tốt.
Chìa khóa 3: Sự so sánh đối chiếu
Việc so sánh đối chiếu khi học ngôn ngữ là điều không hề xa lạ. Thậm chí đây còn được coi như là “con dao hai lưỡi” do bạn có thể bị ảnh hưởng quá nhiều bởi tiếng mẹ đẻ. Vậy tại sao đây lại là chiếc chìa khóa thứ ba khi học phát âm tiếng Anh?
Tới đây, hãy dành một chút tự hào khi chúng ta là người Việt Nam khi hầu hết các âm trong tiếng Việt đều có điểm tương đồng nhất định với Tiếng Anh. Đơn cử như âm /sh/ (ʃ) trong tiếng Anh sẽ tương ứng với chữ “s” (hay chúng ta gọi là s nặng) hoặc âm /s/ (s) sẽ phát âm tương tự như chữ “x” (hay chúng ta gọi là x nhẹ). Nếu nghiên cứu sâu, bạn sẽ thấy điều kỳ diệu của tiếng Việt đó.
Không chỉ vậy, cũng vì sự tương đồng kể trên, người Việt có lợi thế trong việc phát âm tiếng Anh hơn so với một số quốc gia trong khu vực. Ví dụ như các học viên Thái Lan gặp khó khăn khi đọc âm /r/ (âm cuống lưỡi), họ sẽ đọc thành /l/. Hay người Hàn Quốc sẽ mất nhiều thời gian luyện tập các âm môi – răng hơn như /f/ hay /v/ (họ sẽ đọc thành /b/ hoặc /p/). Lý do nằm tại đặc tính ngôn ngữ của những nước kể trên không có âm đó, nên họ sẽ mất nhiều công sức hơn người Việt chúng ta khi học phát âm.
Đó là bộ ba chìa khóa và mẹo khi học phát âm giao tiếp tiếng Anh cho người mới bắt đầu, hay nhìn rộng ra là với bất kỳ ngôn ngữ nào. Hy vọng bài viết này đã phần nào truyền cảm hứng và giúp đỡ các bạn trên con đường chinh phục tiếng Anh. Điều quan trọng khi học ngôn ngữ đó là khả năng sử dụng ngôn ngữ đó như một công cụ truyền đạt và trao đổi thông tin. Chúc mọi người sẽ có những giây phút học tập tiếng Anh vui vẻ nhé!
